ANA DAĞITIM VE KOMPANZASYON PANOLARI
Dünyada ve özellikle Türkiye’de, enerji açığı (özellikle elektrik enerjisi); hızla gelişen teknoloji ile birlikte gün geçtikçe artış kaydetmektedir. Özellikle yurdumuzda üretilen elektrik enerjisinin yaklaşık %30-35 inin kullanılmadan kaybolması da bu açığı kapatmak için yapılacak çalışmaların önemini arttırmaktadır.
Dolayısıyla mevcut tesislerde ihtiyacı karşılamak için alınacak tedbir olarak ‘Reaktif Güç Kompanzasyonu’ gelmektedir. Önemli ölçüde voltaj düşmesine ve güç kaybına neden olarak, enerji iletim hatlarını ve transformatörleri boş yere yükleyen ‘reaktif gücün’ önlenmesi gerekmektedir. Öyle ki büyük ekonomik giderlere sebep olan, dağıtım santrallerinde lüzumsuz yere taşınan bu enerji; aktif enerjinin %75-100 ü arasında tespit edilmektedir.
Bu durum; üretime olan talebin artmasına, dolayısıyla elektrik enerjisinin daha kaliteli ve aynı zamanda da gerçek iş gören (aktif) enerji özelliği taşıması gereksinimini artırmaktadır.
Bunun mukabilinde, sözleşme gücü 9 KW ‘ın üzerinde olan firmaların önemli bir kısmında Reaktif (cezalı) ödemelerin genellikle farkına varılmaz. Aktif harcama sanılarak reaktif kullanımdan dolayı fazla fatura tutarları ödenir.
Reaktif (Cezalı) ödemenin farkına varılsa da teknik ekibin kompanzasyon konusunda ekseriyetle yetersiz kaldığı görülmektedir. Oysa ki; kompanzasyon panosu, elektrik sistemleri içerisinde uzmanlık ve profesyonel çalışma gerektiren reaktif enerji üreten bir panodur. Günümüzde kurulan panoların çoğu piyasadaki kısmi bilgiler ile yapılan amatör çalışmalar ile kurulmuş panolardır. Bu panolar uzun vadede çözüm olmadığından kısa zaman zarfında sık sık arıza vererek onarım çalışması yapılmasına, elektrik faturasına Reaktif (endüktif veya kapasitif) bedel yansımasına sebep olmakta ve her zaman panonun olması gereken gerçek maliyetinin fazlasıyla üzerine çıkmaktadır. Buna rağmen kesin ve kalıcı çözüm sağlanamamaktadır.
Kompanzasyon Panoları Nerelerde Kullanılır?
Elektrik sözleşme gücü 9000 Watt (9 KW) ve üzeri olan aboneler
Kompanzasyon Panoları Neden Kullanılır?
Tüm elektrikli cihazlar aktif enerji tüketirler, ancak tüm motorlu cihazlar ve balanslar aktif enerji ile birlikte reaktif enerjide tüketirler. Kompanzasyon panosu olmayan veya devredışı kalmış ya da Kompanzasyon panosu arızalı olan bir işletme, şebekeden çektikleri Reaktif enerjinin bedelini Aktif enerji bedeline ilave olarak, Elektrik Faturasında Reaktif (Endüktif – Kapasitif) bedel adı altında ilave bedel öder, bu bedel aktif kullanımın (kompanzasyon panosunun durumuna göre) %20 ile %90 arasında fazla ödenen farktır. İşletmeler şebekeden reaktif enerji çekmeme, ihtiyaçları olan Reaktif enerjiyi kompanzasyon panosu ile kendi bünyelerinde oluşturmak için kullanılır.